Πειράματα σε ποντίκια έδειξαν ότι η ινσουλίνη ελέγχει μια μοριακή οδό στον εγκέφαλο που ενεργοποιείται κατά τη διάρκεια του στρες και οδηγεί σε αύξηση βάρους.
Είναι γνωστό χρόνια στην επιστημονική κοινότητα ότι το άγχος μπορεί να οδηγήσει σε εθισμό και να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών. Μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι το χρόνιο στρες μπορεί να αλλάξει και να επηρεάσει την ποσότητα και την ποιότητα της διατροφής μας. Παρόλο που μερικοί άνθρωποι τρώνε λιγότερο ενώ βρίσκονται υπό άγχος, οι περισσότεροι τείνουν να τρώνε περισσότερο.
Όταν το άγχος εμφανίζεται, τα επινεφρίδια απελευθερώνουν μια ορμόνη που ονομάζεται κορτιζόλη, η οποία αυξάνει την όρεξη και παρακινεί ένα άτομο να φάει, ειδικά τρόφιμα πλούσια σε λίπος, ζάχαρη ή και τα δύο. Σε συνδυασμό με την υψηλή ινσουλίνη μία από τις ορμόνες που ελέγχουν την πρόσληψη τροφής, τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης αποτελούν βασικό παράγοντα για τη διατροφή μας υπό καθεστώς άγχους.
Τα πρότυπα κατανάλωσης ποικίλλουν από άτομο σε άτομο, αλλά μερικές έρευνες υποδηλώνουν ότι το βιολογικό φύλο ενός ατόμου μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά αντιμετώπισης του άγχους. Μια φιλανδική μελέτη, η οποία περιελάμβανε σχεδόν 7.000 έφηβους, έδειξε ότι οι γυναίκες ήταν πιο πιθανό από ότι οι άντρες να τρώνε περισσότερο όταν είχαν στρες άρα και μεγαλύτερο κίνδυνο αύξησης του βάρους.
Ο καθηγητής Herbert Herzog, επικεφαλής του εργαστηρίου διαταραχών διατροφής στο Garvan Institute of Medical Research στο Darlinghurst της Αυστραλίας, πραγματοποίησε μια μελέτη σε ποντίκια για να καταλάβουν τι ελέγχει τον οργανισμό μας κατά την περίοδο διατροφής υπό καθεστώς άγχους. Οι ερευνητές δημοσίευσαν τα ευρήματά τους στο περιοδικό Cell Metabolism.
«Αυτή η μελέτη δείχνει ότι πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί όταν τρώμε σε επρίοδο άγχους για να αποφύγουμε την ταχύτερη ανάπτυξη του σωματικού βάρους». Καθ. Herbert Herzog
Ένα μέρος του εγκεφάλου που ονομάζεται υποθάλαμος παίζει τον σημαντικότερο ρόλο στον έλεγχο της πρόσληψης τροφής, ενώ οι επιστήμονες έχουν εμπλέξει την αμυγδαλή στη συναισθηματική επεξεργασία. Σε αυτή τη μελέτη, οι ερευνητές πραγματοποίησαν μια ανακάλυψη: ένα ελεγχόμενο με ινσουλίνη μοριακό μονοπάτι στον εγκέφαλο που μπορεί να οδηγήσει σε αύξηση βάρους.
«Η μελέτη μας έδειξε ότι όταν τα ποντίκια πιέζονταν για μια εκτεταμένη περίοδο και υπήρχαν διαθέσιμα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες, τα ποντίκια γινόταν παχύσαρκα πιο γρήγορα από αυτά που κατανάλωναν την ίδια τροφή με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά σε περιβάλλον χωρίς άγχος», λέει ο Dr. Kenny Chi Kin Ip, κύριος συγγραφέας της μελέτης.
Το μόριο στο κέντρο αυτού του μονοπατιού στον εγκέφαλο ονομάζεται NPY. Ο εγκέφαλος παράγει αυτό το μόριο φυσικά κατά την περίοδο άγχους και η μελέτη έδειξε ότι το ΝΡΥ διεγείρει την πρόσληψη τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες σε ποντίκια.
«Ανακαλύψαμε ότι όταν απενεργοποιήσαμε την παραγωγή ΝΡΥ στην αμυγδαλή, το βάρος μειώθηκε. Χωρίς ΝΡΥ, η αύξηση βάρους σε δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά με άγχος ήταν η ίδια με την αύξηση του σωματικού βάρους σε περιβάλλον χωρίς στρες», εξηγεί Δρ Ιρ.
Οι ερευνητές ανέλυσαν τα νευρικά κύτταρα που παρήγαγαν NPY στην αμυγδαλή και διαπίστωσαν ότι είχαν υποδοχείς ινσουλίνης, μια ορμόνη που παράγει το πάγκρεας, η οποία βοηθά το σώμα να αποθηκεύει και να χρησιμοποιεί γλυκόζη.
Σε ένα περιβάλλον χωρίς άγχος, μετά από ένα γεύμα, το σώμα παράγει ινσουλίνη, η οποία είναι υπεύθυνη για την παροχή της γλυκόζης από την κυκλοφορία του αίματος στα κύτταρα έτσι ώστε να μπορούν να την χρησιμοποιήσουν για καύσιμα. Σηματοδοτεί επίσης στον υποθάλαμο ότι είναι καιρός να σταματήσουμε να τρώμε. Συγκρίνοντας και τις δυο περιπτώσεις διατροφής, ελεύθερη από στρες και υπό καθεστώς στρες τα αποτελέσματα έδειξαν ότι τα επίπεδα της ινσουλίνης, στην δεύτερη περίπτωση, ήταν 10 φορές υψηλότερα.
Αυτά τα υψηλά επίπεδα ινσουλίνης προκάλεσαν τα νευρικά κύτταρα στην αμυγδαλή να απευαισθητοποιηθούν στην ινσουλίνη και να αυξήσουν τα επίπεδα του ΝΡΥ.
«Τα ευρήματά μας αποκάλυψαν έναν φαύλο κύκλο, όπου τα χρόνια, υψηλά επίπεδα ινσουλίνης που προκαλούνται από το άγχος και μια δίαιτα υψηλής θερμιδικής αξίας προάγουν όλο και περισσότερο την κατανάλωση», καταλήγει ο καθηγητής Herzog.
Η ερευνητική ομάδα με έκπληξη διαπίστωσε ότι η ινσουλίνη είχε τόσο σημαντική επίδραση στην αμυγδαλή. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η ινσουλίνη όχι μόνο ρυθμίζει λειτουργίες στις περιφερειακές περιοχές του σώματος, αλλά μπορεί επίσης να επηρεάσει σημαντικές οδούς στον εγκέφαλο. Η ομάδα ελπίζει να διερευνήσει περαιτέρω αυτές τις επιπτώσεις στο μέλλον.
Επιμέλεια Λεωνίδας Ναθαναηλίδης
πηγή www.medicalnewstoday.com
