Σε αντίθεση με άλλα προβλήματα υγείας όπου ο στόχος μιας διατροφικής παρέμβασης είναι συχνά ο περιορισμός και η ποιοτική βελτίωση της διατροφής του ασθενούς στην περίπτωση του καρκίνου, το πιο συχνό πρόβλημα είναι η αδυναμία ή η άρνηση τους να τραφούν αρκετά. Η ανορεξία αυτή μάλιστα μπορεί να οδηγήσει τον ασθενή σε καχεξία.
Καταστάσεις όπως οι έμετοι, οι διάρροιες, τα πεπτικά προβλήματα αλλά και οι δυσκολίες που πολλές φορές παρουσιάζουν στην απορρόφηση θρεπτικών συστατικών συνηγορούν προς αυτή την κατεύθυνση. Επίσης δεν είναι σπάνιο vα σχηματίζονται συρίγγια η αιμορραγία των οποίων μπορεί να συντελεί σε χαμηλό αιματοκρίτη του ασθενούς. Επιπλέον ορισμένες μορφές καρκίνου μπορεί να έχουν ως σύμπτωμα την απώλεια της όρεξης και την κακή απορρόφηση θρεπτικών συστατικών.
Η μείωση της όρεξης μπορεί να οφείλεται σε δευτερογενή αίτια όπως ο πόνος από την ασθένεια, η συνύπαρξη κατάθλιψης ή άλλων ψυχικών διαταραχών που είναι συχνή στους χρόνιους πάσχοντες, στον φόβο που βιώνει το άτομο αλλά και αλλοίωση της γεύσης, στοματίτιδα, δυσκαταποσία ή αίσθημα κορεσμού πριν επέλθει πραγματικός κορεσμός. Επιπλέον συχνά παρατηρούνται αλλαγές στον μεταβολισμό των ασθενών αυτών με αύξηση του βασικού μεταβολισμού, διαταραχή του μεταβολισμού των υδατανθράκων, των λιπών και των πρωτεϊνών.
Άλλες διαταραχές που επηρεάζουν την όρεξη τους είναι οι διαταραχές των ηλεκτρολυτών. Επίσης είναι δυνατόν ο ίδιος ο όγκος να καταναλώνει θερμίδες και θρεπτικά συστατικά σε βάρος της θρέψης του συνόλου του οργανισμού.
Για τους λόγους αυτούς η διατροφή των ασθενών αυτών θα πρέπει να εμπλουτίζεται με θερμίδες και πρωτεΐνες όλων των ειδών ώστε να επιβραδύνεται όσο είναι δυνατόν το αίσθημα κορεσμού.
Τεχνικές Βελτίωσης Διατροφής Καρκινοπαθούς
Εξαιτίας των δυσκολιών εκτός από τον εμπλουτισμό της διατροφής σε ποιοτικά χαρακτηριστικά και θερμίδες, είναι σημαντικός και ο κοινωνικός χαρακτήρας της διατροφής ώστε να δημιουργείται στον ασθενή κατά το δυνατόν η επιθυμία να τραφεί.
Έτσι είναι κατά αρχήν σημαντικό να δημιουργείται ένα ευχάριστο περιβάλλον στα γεύματα. Σε αυτή την κατεύθυνση βοηθάει και η παρουσία συγγενών και φίλων του ασθενούς. Η τεχνική αυτή στοχεύει στην διατήρηση του κοινωνικού χαρακτήρα των γευμάτων έτσι ώστε να είναι ελκυστικά και να μην αποφεύγονται καθώς πολλές φορές άτομα που ασθενούν ή είναι ηλικιωμένα ή ζουν μόνα, παραλείπουν γεύματα εξαιτiας του ότι δεν μπορούν να το μοιραστούν με οικεία τους πρόσωπα.
Βοηθά επίσης το να προτείνει ο ίδιος ο ασθενής τα φαγητά που προτιμάει και να υπάρχουν διαθέσιμα τρόφιμα κατά προτίμηση υψηλής θερμιδικής απόδοσης ανά πάσα στιγμή, έτσι ώστε να μπορεί να γευματίσει όταν πεινάσει χωρίς να πρέπει να περιμένει το επόμενο γεύμα της ημέρας. Ακόμη αν δεν υπάρχει κάποιος ειδικός λόγος, είναι καλό τα φαγητά να μαγειρεύονται με αλάτι, ζάχαρη και μπαχαρικά έτσι ώστε να είναι όσο το δυνατόν πιο εύγευστα. Είναι επιπλέον σημαντικό να γνωρίζει κανείς ότι οι ασθενείς αυτοί συνήθως διευκολύνονται όταν το φαγητό είναι δροσερό ή κρύο. Στην περίπτωση που ο ασθενής δεν τρώει κρέας είναι σημαντικό να καταναλώνει γαλακτοκομικά, φυτικές πρωτεΐνες και αυγά.
Οι ασθενείς αυτοί επίσης είναι δυνατόν να έχουν «καλές και κακές μέρες» διατροφικά. Για τον λόγο αυτό στις καλές μέρες είναι σημαντικό να ενθαρρύνονται να τρέφονται καλά. Τους διευκολύνει ακόμη η κατανάλωση μικρών τακτικών γευμάτων. Είναι επίσης καλό εφ’ όσον ο ασθενής αισθάνεται κόπωση να αναπαύεται πριν από το γεύμα και όχι μετά. Ανάμεσα στα γεύματα συνιστάται ένας σύντομος περίπατος. Τέλος οι ασθενείς αυτοί δεν πρέπει να πιέζονται να γευματίσουν γιατί με την πίεση αυτή ενδέχεται να επιδεινωθεί το πρόβλημα της ανορεξίας.
Βιβλιογραφία
- Πολύζος Α . (2010), «Διατροφή και καρκίνος» (2010), ΒΗΤΑ Ιατρικές Εκδόσεις ΜΕΠΕ Αθήνα
- Μιλέκος Μ., Δ., Η., Χ., Μητσογιάννης (2003), «Οι επιπτώσεις της παχυσαρκίας και της δίαιτας στον καρκίνο του προστάτη» Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής, τομ 20.
- Χτιστοδούλου Δ., Κ., Ε., Β., Τσιάνος. (2000) «Πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου» Αρχεία Ελληνικής Ιατρικής, τομ. 17
